Door Louise Prevot

2021: Het jaar van de otter

Ieder jaar nomineert de Zoogdierenvereniging een dier tot zoogdier van het jaar. 2021 zal in het teken staan van de otter. De otter zien we namelijk steeds vaker terug in de Nederlandse natuur, wat betekent dat het herstel van het leefgebied van de otter een succes is.

Verkeersslachtoffer

Dat de otter (Lutra lutra) terug is geeft aan dat de waterkwaliteit is verbeterd en er een goede voedselbron aanwezig is. Maar er dreigen nog allerlei gevaren voor de otter, zoals drukke autowegen.

Helaas is de otter regelmatig slachtoffer van het drukke verkeer in Nederland. De otter legt namelijk grote afstanden af op zoek naar een partner en een fijn leefgebied. Door het aanleggen van onder andere rasters en loopplanken kan de otter gelukkig op steeds meer plekken veilig oversteken.

Goede zwemmer

Wist je dat de otter tot wel 4 minuten onder water kan blijven? Otters zijn namelijk super goede zwemmers. Wanneer ze onder water gaan sluiten de neusgaten en oren zich af, daarnaast hebben ze zwemvliezen tussen hun tenen en dient de lange platte staart tijdens het zwemmen als roer. De vacht bestaat uit een waterdichte bovenlaag, zodat de otter het nooit koud zal krijgen.

Leefgebied en verspreiding

De otter komt oorspronkelijk in geheel Europa voor (met uitzondering van IJsland en eilanden in de Middellandse Zee), het grootste gedeelte van Azië en in Noordwest-Afrika. In Nederland is het dier in de tachtiger jaren uitgestorven en ook in andere landen is de otter in aantal afgenomen. Sinds 2002 is in Nederland begonnen met herintroductie. Momenteel komt de otter weer voor in Noordwest-Overijssel, Friesland, Gelderland en langs de Overijsselse Vecht.

Verspreiding otter

De otter leeft in oeverzones met voldoende dekking en rust van allerlei soorten stromende wateren, zoals meren, plassen, rivieren, kanalen, beken en moerassen. Maar ook in kustzones. Ze leven in schoon en zoet water, waar voldoende voedsel, dekking en rust is. In brakke en zoute wateren (in Europa) komen ze alleen voor als er zoet water in de omgeving is, omdat ze dat nodig hebben voor het schoonhouden van hun pels en als drinkwater.

Otters van hetzelfde geslacht leven in gescheiden leefgebieden, waarbij het territorium van één mannetje dat van een aantal vrouwtjes overlapt.

Hoe herken je een otter?

De otter heeft een glanzende, fluweelachtige, dichte donkerbruine vacht met een licht gekleurde, zandkleurige, onderkant en soms met een licht gekleurd vlekkenpatroon op de kin en rond de lippen. Hij heeft een lange bovenvacht die zorgt dat de dichte ondervacht een isolerende luchtlaag vasthoudt en droog blijft onder water.

De otter heeft een gestroomlijnd, lang lichaam met een krachtige, spits toelopende ronde staart en korte, sterke poten met zwemvliezen tussen de tenen van zowel zijn achter- als voorpoten. Zijn ogen, neusgaten en kleine oren liggen in één lijn bovenop de platte kop met brede snuit zodat deze bij het zwemmen boven het water steken De otter heeft een sterk ontwikkelde neus (1000 x sterker dan de mens), zeer gevoelige snorharen en stevige wenkbrauwen die, vooral in troebel water, dienst doen als voelsprieten.

Afmetingen

lengte kop-romp: 50 – 95 cm
lengte staart: 26 – 55 cm
gewicht: mannetjes 10 – 12 kg, vrouwtjes 5 – 7 kg

Het mannetje heeft een zwaardere kop en een dikkere hals en is groter en zwaarder dan het vrouwtje.

Help mee

Wil jij meehelpen om de otter een fijn leefgebied te bieden in Nederland? Organiseer bij jou in de buurt een activiteit, neem deel aan de monitoring, sluit je aan bij het communicatieteam of help mee bij het maken van veilige oversteekplaatsen. Neem dan contact op met CaLutra, de otter- en beverwerkgroep van de Zoogdierenvereniging.